Ortografia – jak zapamiętać podstawowe reguły ortografii? Wierszyki ortograficzne – kreatywna lekcja polskiego FILM
Ortografia to zmora uczniów. Komisje egzaminacyjne doskonale o tym wiedzą, bo poprawność orograficzna i interpunkcyjna jest słabo oceniana na wszelkiego rodzaju egzaminach końcowych (zaledwie 4 punkty na 50 w całej maturze). Przykładowo za brak błędów lub nieliczne błędy, które nie są rażące, możesz otrzymać 4 punkty na 50 maksymalnie możliwych, za liczne błędy nierażące lub nieliczne rażące 2 punkty, a za liczne błędy rażące nie otrzymasz żadnego punktu. Czyli: jeśli Twoja praca jest bezbłędna dostajesz… 4 punkty. Wow. Rodzice, pamiętacie te czasy, kiedy za 3 błędy praca była oblewana? Moim zdaniem była to skrajność, ale współczesne ocenianie też raczej nie zachęca do nauki poprawnego pisania.
Ale wcale nie musi tak być, że ortografia to zmora. Są na nią sposoby!
Ortografię należy znać i kropka – nawet uczniowie z opiniami o dysleksji czy innych specyficznych trudnościach w uczeniu się, powinni znać REGUŁY, zasady pisowni. W klasach starszych, tzn. już od 5, wymagam usystematyzowanej znajomości reguł , tzn. np. „Wymień 4 reguły pisowni „u”. Natomiast w klasie 4 mogę pozwolić sobie na zabawę, która jednak ma wpływ na późniejszą naukę reguł.
Powiem szczerze, że sposób, który opiszę, pamiętam ze swojego dzieciństwa. Mama kupiła mi książkę „Wierszem łatwiej, czyli ortografia i gramatyka dla klas I-III na wesoło”(1994r.) i nauczyła mnie wierszyków, znajdujących się w niej. Pamiętam je do dziś i wiele razy pomogły mi, kiedy musiałam naprędce przypomnieć sobie zasadę pisowni. Wiersze są autorstwa: Romana Pisarskiego, Witolda Gawdzika, Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, Wandy Chotomskiej, Józefa Rojka i Stanisława Dobranieckiego.
Mając ogromny sentyment do tej książeczki, do tych wspaniałych wierszyków i chcąc, aby moi uczniowie również radzili sobie z ortografią, postanowiłam zadać klasie kilka wierszy do nauki na pamięć. Efekt? Ech, rewelacja 🙂 Zobaczcie sami.
PS Filmiki są przyśpieszone 😉 aby lepiej się słuchało. W rzeczywistości dzieci mówią dużo wolniej 🙂 Zobaczcie ich zaangażowanie!
Oto kilka wierszy:
1.Krótka rózga, kłótnia, córka
Zbój, powrósło, ogół, skórka.
Włókno, włóczka, wróżby różne,
Żółw tchórzliwy, wróbel – próżniak.
Oprócz czółna – żółtko, wiórek,
Wójt, równina, chór przepiórek.
Próchno, próba, późno, włóka?
Zapamiętaj, łatwa sztuka!
2.Kłopotliwe samo „h”
Dość szczególną skłonność ma:
Lubi „hałaśliwe” słowa:
Huk, harmider, hałasować.
Pisząc „historyjka błaha”,
Nigdy, Haniu, się nie wahaj!
Przez „h” pisz, pamiętaj o tym,
„hałaśliwy wrzask hołoty”.
Huśtać lubisz się? Wiedz o tym, że „h” ma
Hak, huśtawka oraz hamak.
3.Nie trać humoru!
Co to za harmider?
Ten huk, ten hałas?
To wróg czyha na nasz honor!
Wkładaj hełm! Bierz halabardę! Hańba wrogom!
Dalej, dalej, jak huragan! Wszyscy szturmem!
Hura! Hura! Hej! Hop!
– Uciekła ohydna horda!
Ocalony honor hufca?
– Nie ma jak dobry humor przy herbacie!
4.Uwaga! Uwaga! Przeczytaj uważnie!
Zachowaj powagę! Ja mówię poważnie!
Wąziutka jest wstążka, szeroka jest wstęga,
nie gruba jest książka, grubaśna jest księga,
na łące są dróżki, w miasteczkach są drogi,
stonoga ma nóżki, słonica ma nogi,
kozica ma rogi, koziołek ma różki,
to wielkie pierogi, to tycie pierożki,
po bieżni wesoło biegają dwie Hanki,
Staś wita kolegę, a Jaś koleżanki,
by zważyć coś dobrze, niezbędna jest waga,
by móc być odważnym – konieczna odwaga,
śnieg pada i pada, wciąż śnieży i śnieży,
i białym dywanem zalega i leży,
cieniutka łodyżka wśród trawy się wspina,
a bluszczu łodyga już sięga do komina!
Jak widać regułka wyjawia się z cienia –
PISZ ,,Ż” ZAWSZE WTEDY, GDY NA ,,G” SIĘ WYMIENIA.
to jasna zasada, rzec mogę, że może –
gdy innym pomaga – i tobie pomoże?
Początek formularza
5.Żółte żabki żałośliwie
żalą się żółwiowi,
że żółtodzioby żuraw z Żywca
zamiast żyta żaby żre.
6.Rzekła rzepa rzepakowi,
że w Rzeszowie rzodkwie kruche,
rzodkieweczki tam rzęsiste,
rzeźnik rzadko rżnie rzeżuchę.
7.Nikną wszelkie niepokoje,
kiedy stwierdzę : dwójka – dwoje.
Nie drży także ma stalówka
pisząc: -ówna, -ów i ówka.
Zaokrąglam ó w dwóch słowach:
ósmy, ów, bo: osiem, owa.
8.Zapamiętaj, zawsze tu
pisz otwarte, zwykłe u
w słowach: skuwka i zasuwka,
w cząstkach: -unka, -un i -unek:
opiekunka, zdun, pakunek.
Pisz je także: w cząstce -ulec,
więc: budulec i hamulec;
w ulu, dwu, gdzie u litera
wyraz kończy lub otwiera.
Wreszcie niech nikt nie kreskuje
w czasowniku cząstki -uje.
9.Mała Basia nie wiedziała,
Jak się pisze „mój”,
Czy „o” z kreską czy bez kreski.
Więc spytała się Tereski.
Gdy Tereska pomyślała,
Jak się pisze „mój”,
krótko Basi powiedziała:
„Chyba tak, jak twój!”
Ale Basia nie wiedziała
jak się pisze „twój”,
Wandzia z tyłu jej szeptała:
„Tak samo jak swój!”
Ale Basia nie wiedziała,
jak się pisze „swój”
choć jej Janka doradzała:
„Napisz tak jak zdrój!”
Ale Basia nie wiedziała
jak się pisze „zdrój”
Więc jej Genia radę dała:
„Zdrój – to tak jak słój!”
A że Basia nie wiedziała
jak się pisze „słój”
wiec do pani skierowała
ciężki kłopot swój.
Pani Basię zrozumiała. Na tablicy napisała:
„Chcesz by znikła troska twoja?
Zobacz co jest w środku sł – O – ja.”
Teraz Basia wie, co jak pisze się:
zdrój – jak słój,
swój – jak zdrój,
twój – jak swój.
Ale może wy nie wiecie, jak się pisze mój?
o
Więcej moich lekcji: https://korepetycjejezykpolski.pl/lekcje-polskiego/ Więcej o nauce wierszy na pamięć: https://korepetycjejezykpolski.pl/warto-uczyc-dzieci-wierszy-pamiec/